ارتباط اکولوژی با ایدئولوژی
12 Adar 2014 Çarşem
اصولاً انسان دشمن طبیعت نیست، هنگامی که انسان دشمن انسان گردد، آنگاه به دشمنی با طبیعت نیز برمیخیزد
نکتهی اساسی دیگر در ارتباط با ایدئولوژی، مسئلهی اکولوژی است. رشد مادی کاپیتالیسم مغایر با معیارهای اخلاقی است، یعنی به موازات پیشرفت مادی و تکنیکی، فرسایشی بزرگ بهلحاظ اخلاقی ایجاد شده است. تداوم سیستم کاپیتالیسم همچنان که جوامع مستعمره و فرودست را متضرر ساخته است، کل طبیعت را نیز متضرر نموده است. و این از ویژگیهای خودخواهانهی کاپیتالیسم بر اساس سود و منفعت میباشد، بطوریکه در راه رسیدن به منفعت، انجام هر نوع تخریباتی را مجاز میشمارد. ایجاد و توسعهی اندوستریالیسم و اقتصاد ممکن است؛ کسی با آن مخالف نیست، اما بایستی اکوصنعت (صنایع و اقتصاد ِدر پیوند با محیط زیست) باشد، نه بر اساس غارت و تخریب محیط زیست.
اکوصنعت به چه معنی است؟ صنایعی است که توام با تولید، خسارات وارده بر محیطزیست را نیز جبران مینمایند. مثلا اتخاذ تدابیری جهت جلوگیری از انتشار گازهای سمی، و به صنایعی که خسارات بسیاری بر محیطزیست وارد میآورند، به شرکتها و بخشهایی که حیوانات و درختان را از بین میبرد، اتکا نمینماید، زیرا اینها جهت منافع خود توازن طبیعت را برهم زده و تخریب مینمایند. بدین سبب بایستی از آنها دوری گزیند، در غیر آنصورت تخریب [محیط زیست] را مبنا میگیرد.
جنبشهای حفاظت از محیط زیست
البته جنبشهای زیستمحیطی (اکولوژیست) گوناگون و بسیاری وجود دارند. قبلا کسی چندان متوجه خسارت بر طبیعت نشده بود، در برخی از کشورها که مردمانش از سطح آگاهی بالایی برخوردار بودند، در قالب گروههای کوچک به اشکال مختلف از خود واکنش ـ با سردادن شعار، نشان دادن پلانکارد، راهپیمایی و تحصنـ نشان میدادند. این جنبش به مرور زمان گسترش یافت، حتا در اروپا احزابی تشکیل شد که گاهاً به حاکمیت نیز میرسیدند. مثلا در کشورهای بسیاری همچون آلمان احزاب سبزها، ظهور نمودند. اما این احزاب آنچنان که مدعی هستند جهت دفاع از محیطزیست فعالیت نمیکنند. چرا؟ چون به قدرت میرسند؛ هم قدرتمدار و هم اکولوژیست بودن، فریب است. یعنی در میان و یا رأس دولتی قرار میگیری، و در اصل همین دولت است که محیطزیست را تخریب مینماید، و تو نیز در این تصمیم [مخرب] سهیم هستی و همزمان نیز مدعی اکولوژیست بودن هستی، چنین چیزی واقعیت چندانی ندارد. اما در سرآغاز با سردادن شعار دفاع از محیطزیست ظاهر شدند. از این جهات نظریات بسیاری وجود دارند، نظریهای دیگر "اکولوژیست رادیکال" میباشد.
فعالیت و اقدامات اکولوژیستهای رادیکال
اینها جریاناتی هستند که به شکلی افراطی برخورد مینمایند. اصولا هر چیزی را بهمثابهی زنده مدنظر میگیرند، و مطابق آن با نگرش و منشی یکپارچه ایجاد حساسیت مینمایند. "قوانین و هنجارهایی را تعیین مینمایند"، بدین شکل مسوولان و عاملان اساسیای که محیطزیست را تخریب میکنند، در میان [کلیتی فراگیر] ناپدید میگردند. چنین وانمود میکنند که انگار تمامی انسانها دشمن طبیعت هستند، این برخوردی کلیگراست که در آن عاملان واقعی از نظرها دور میگردند. از این جهت نظریهای انحرافی است. به علت قابل توجه بودن و دقتبرانگیزی مسئلهی اکولوژی، چنین جریانهایی ظهور مینمایند. که در واقع با مغلطهآمیزی و انحرافی که در هدف بوجود میآورند، به سیستم حاکم خدمت میکنند.
اکولوژیستهای فمنیست
اکولوژیستهای فمنیست، بر این عقیدهاند: "مرد مسوول و عامل اساسی تخریب طبیعت است." همه چیز را مرتبط با رفتارهای مرد مدنظر میگیرند. یعنی مجرم اساسی را [بطور کلی] مرد میشمارند، حال فقیر و یا ثروتمند باشد. البته این نیز برخوردی محدود و اشتباه است.
اکولوژی اجتماعی
اساساً شالوده خط اکولوژیک ما، اکولوژی اجتماعی است. اکولوژی اجتماعی چیست؟ خطمشیای که علت تخریب طبیعت را اقتدار و فرادستی، و در عصر کنونی نیز کاپیتالیسم عنوان مینماید. یعنی بطور مشخص دشمن طبیعت را نشان میدهد. و بر این اساس اگر مبارزهای جهت دفاع از طبیعت انجام گیرد، باید در برابر حاکمیت، استثمار و کاپیتالیسم صورت گیرد. اصولاً انسان دشمن طبیعت نیست، هنگامی که انسان دشمن انسان گردد، آنگاه به دشمنی با طبیعت نیز برمیخیزد. هنگامی که در جامعه فرادست و فرودست وجود داشته باشند، طبیعت نیز تخریب میگردد. زیرا همه چیز با منطق خشونت، انکار و غارت پیشبرد مییابد، چنین روندی طبیعت را نیز تخریب مینماید.
مثلا اکنون بسیاری میتوانند چنین تصور نمایند که مبارزهی اکولوژی اجتماعی موردی تجملاتی است. چرا این موضوع را مطرح مینماییم، و مورد بحث و گفتگو قرار میدهیم؟ از این جهات نظراتی وجود دارند، البته عدم هشیاری در برابر محیطزیست، به معنای ناامیدی در برابر زندگی است. زندگی در محیط پدید میآید، اگر اکنون حیات بر روی زمین در جریان است، به سبب زنده بودن محیط[ِزیست] میباشد. محیط[ِزیست] چیست؟ خورشید، هوا، آب، جانواران، حشرات، درختان و سایر عنصرهایی که در طبیعت دارای نقش میباشند [هر کدام بخشی از محیط زیست هستند], در صورت وجود اینها زندگی امکان دارد. در صورت عدم وجودشان منشأی برای زندگی باقی نخواهد ماند. حال این مقوله را که به شکلی کلی بدان پرداختیم بیشتر مشخص نماییم؛ انسانی که به طور نامحدود طبیعت را با سوزاندن، بریدن، نابود و آلودهکردن تخریب مینماید، به آیندهی خود نیز نمیاندیشد. فقط به زمان حال و امروز خود فکر میکند. یعنی هیچ رهنمود و حساب وکتابی برای آیندگان ندارد. به جهت آنکه امیدی به آینده ندارد، به قتلعام جنگل و محیط اطراف خود میپردازد. اما انسانی که نسبت به اکولوژی هشیار و دارای رهنمود جهت آینده باشد، خواهد گفت: "امروز کاری انجام میدهم، باشد که فردا دیگری، کار دیگری انجام دهد و نسل به نسل ادامه یابد." بنابراین اکولوژی موردی لوکس و تجملاتی نمیباشد بلکه مبدأ حیات است، ویژگی زندگی انسان بوده و توام با آن انسان معنا مییابد، بطوریکه بدون آن انسانیتش نیز زیرسئوال میرود. بطور مشخصتر بهمثابهی انسان کُرد، امروزه در قبال مسئلهی اکولوژی وظایف سنگینی برعهده داریم. حمله و مداخله بر جغرافیای کردستان راه را بر تراژدی بزرگی هموار کرده است. برای نمونهاجرای پروژههای سدسازی در کردستان. این پروژهها چرا عملی میگردند؟ کُردها تصمیم به سدسازی نگرفتهاند، بلکه دولت این کار را انجام میدهد. پروژه سدسازی بخشی [دولتی] است که آب، این مایهی حیاتی را تحت کنترل و حاکمیت دولت قرار میدهد. آب که متعلق به عموم است و باید همگان از آن بهرهمند گردند؛ هنگامی که تحت مالکیت دولت درمیآید آنرا در اختیار کسانی که خود میخواهد، قرار میدهد. مثلا، سد "بیرَجک (سد آتاتورک)" تحت نام پروژهی گاپ بر [تخریب] محیطزیست تاثیر به سزایی نمود. چرا؟ جریان آب بنابر توازن طبیعی، از طریق رگهایش، هر ساله منابع زیرزمینی را پرآب میکند. و بدین طریق میتوان در هر جا از آن استفاده نمود. اما زمانی که راه آن سد شود، رگهایش قطع میگردند، از اینرو جاهای بسیاری به کویر [خالی از سکنه] مبدل میشوند. مثلا زمینهایی همچون اراضی حاصلخیز "حران" که در گذشته با محصولات پنبه و انواع حبوبات از ظرفیت تغذیهنمودن بسیار بالایی برخوردار بود، امروزه به بیابان تبدیل شده و مردمانش از آن کوچ میکنند. چرا؟ چون دولت هم رگهای جریان آب طبیعی در مسیر آن اراضی را قطع نموده و هم اجازه استفاده از کانال آب را به مردم منطقه نمیدهد. چرا؟ به سبب آنکه در آنجا خلقی میهندوست و با هویت کُردی وجود دارد، آب را به مناطق دورتری میفرستد، اما به علت گرایش سیاسیشان به آنها نمیدهد. و بدینگونه از طریق بیواقتدار (سیاست ایجاد فقر و گرسنگی) در پی مجازات و تابعنمودن برمیآید.
از طرفی دیگر تاریخ این سرزمین را زیر آب و شن مدفون میکند. اشیا و آثار باستانی، تاریخی، تندیسها و... را ناپدید میکند، و دیگر اینکه محاسبات استراتژیکی را نیز دربر دارد؛ هر اندازه سدهای بزرگ و دریاچههای [مصنوعی] ایجاد شود، به همان اندازه خطوط ارتباطی میان ایالات و جغرافیای کردستان قطع گردیده و حرکت گریلا را با موانع روبرو میسازد. یعنی از این طریق خواهان آن است که امکان انجام مبارزهی کُردها را جهت احقاق حقوقشان، سلب نماید.
بنابراین مبارزهی اکولوژیک برای ما امری حیاتی است و هشیاری بسیاری میطلبد. زیرا هدف دشمن آن است که جغرافیای کردستان را کاملا در چارچوب منافع خود تنظیم نماید. نه مطالبات خلق، بلکه خواستههای خود را به انجام میرساند. مثلا خلق "درسیم" خواهان سدسازی بر روی رودخانه "مُنزُر" نبود. کُردها مخالف سدسازی دولت بر روی دجله و فرات بودهاند. این پروژههای سدسازی نه جهت آبادانی این سرزمین و رفاه مردمانش، بلکه جهت استفاده و خدمت به منافع دولت جغرافیای کردستان را تخریب میکنند. این استعمارگری بیحد و مرزی است که سکوت در مقابلش [به معنای] اعطای امتیاز به دشمن است. بدین جهت عرصهی اکولوژیک برخلاف آنچه که تلقی میگردد؛ "بهمثابهی عرصهای لوکس و تجملاتی و مورد بیهودهای که نباید چندان بدان پرداخت" نیست. کاملاً بالعکس عرصهای است که مستلزم توجه، علاقه و تامل بسیاری است.
برگرفته از: کتاب درسگفتارهایی در باب ایدئولوژی از "شهید رستم جودی"
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 37
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 38
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 39
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 40
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 41
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 42
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 37
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 38
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 39
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 40
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 41
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 42
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 37
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 38
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 39
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 40
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 41
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /home/komunar/public_html/fa/includes/reklamlar.php on line 42